به تصویر بالا از روبرو نگاه کنید. بدون اینکه از وسیله ای کمک بگیرید، آیا میتوانید بگویید امتداد خط مشکی کدام خط است؟ خط قرمز یا خط آبی؟
احتمالاً شما هم خط آبی را تشخیص دادهاید. ولی باید بگوییم خط قرمز دقیقا در امتداد خط مشکی است! میتوانید از یک خطکش یا مداد برای بررسی و آزمودن پاسخ، استفاده کنید. در شکل پایین صفحه هم میتوانید جواب را ببینید.
این خطای دید که به «خطای پاگندروف» مشهور است از دسته خطاهای بصری هندسی به شمار میرود. در اینگونه خطاهای دیداری، به واسطه قطعِ بخشی از شکل (که در اینجا توسط مستطیل طوسیرنگ وسط شکل بوجود آمده) سبب سوءبرداشت ذهن میشود و ادامه مسیر خط مشکی رنگ، دچار انحراف میشود.
این خطای دید توسط «یوهان کریستین پاگندروف» (Johann Christian Poggendorff)، کشف شد و به خطای دید پاگندروف شهرت یافت. میزان توهم بصری ایجاد شده بستگی به ویژگیهای شکلِ قطعکننده و فاصله و تعداد خطوط شکل دارد.
در تصویر زیر با شفافتر کردن مستطیلِ قطعکننده خطوط، پاسخ صحیح را مشاهده میکنید: